Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα

Στο τέλος του εξαμήνου οι φοιτητές/τριες αναμένεται να έχουν αποκτήσει:

• Γνώσεις για το φαινόμενο της γήρανσης και την επίδρασή του στη διαμόρφωση των κοινωνικών πολιτικών
• Γνώσεις και ικανότητα κριτικής ανάλυσης-αξιολόγησης των προσεγγίσεων των διεθνών οργανισμών για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της γήρανσης
• Ικανότητα να περιγράφουν τις επιπτώσεις της γήρανσης σε επιμέρους τομείς πολιτικής
• Ικανότητα ανάλυσης και σύγκρισης των πολιτικών για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω ηλικίας 
• δεξιότητες που τους επιτρέπουν να αξιολογήσουν το βαθμό στον οποίο οι πολιτικές που σχεδιάζονται ή υλοποιούνται είναι φιλικές προς τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (age-friendly policies)
• Δεξιότητες για την επαρκή χρήση βιβλιογραφικών πηγών και την αναζήτηση και αξιοποίηση σχετικών βάσεων δεδομένων

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Ικανότητα αποτίμησης θεωριών
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα
• Ευαισθησία σε θέματα φύλου
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής 

Συνοπτική Περιγραφή

Το μάθημα “Κοινωνικές Πολιτικές για Γηράσκουσες Κοινωνίες” εξετάζει το φαινόμενο της δημογραφικής γήρανσης και της επίδρασής του στη διαμόρφωση κοινωνικών πολιτικών. Ειδικότερα, αναλύει το φαινόμενο της γήρανσης, όπως αποτυπώνεται σε σχετικούς δείκτες, καθώς και τις προσεγγίσεις διεθνών οργανισμών για το φαινόμενο, μέσω της συγκριτικής μελέτης αυτών. Αναλύει επίσης τις επιπτώσεις της γήρανσης σε σειρά τομέων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς των συντάξεων και της υγείας και μακροχρόνιας φροντίδας, αλλά εξετάζοντας ταυτόχρονα και θέματα όπως η συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ο σχεδιασμός πόλεων φιλικών προς τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, οι επιπτώσεις της πανδημίας. Γίνεται επίσης αναφορά στη διάσταση του φύλου και των επιπτώσεων της γήρανσης στις γυναίκες. 

Θεματικές Ενότητες

1. Εισαγωγή (ανάλυση δομής και θεματικών και οργάνωση μαθήματος)
2. Η γήρανση ως παγκόσμιο φαινόμενο-πρόκληση
3. Διάκριση λόγω ηλικίας (ageism) και κοινωνικές πολιτικές
4. (φρ)  lobbying για τα δικαιώματα των ατόμων τρίτης ηλικίας
5. Το παράδειγμα της ενεργού γήρανσης
6. (φρ) Καλές πρακτικές ενεργού γήρανσης
7. Τα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης σε καθεστώς γήρανσης (1ο)
8. Τα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης σε καθεστώς γήρανσης (2ο)
9. Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη γήρανση
10. (φρ) Το εργαλείο των προβολών της ΕΕ για την εξέλιξη των συνταξιοδοτικών δαπανών και των δαπανών υγείας και μακροχρόνιας φροντίδας
11. Αποτρέποντας της κρίση των γηρατειών; Το παράδειγμα της Παγκόσμιας Τράπεζας
12. Το παράδειγμα της «ιδιωτικοποίησης», η κριτική και η αποδόμηση του παραδείγματος
13. (φρ) Οι επανεθνικοποιήσεις των ιδιωτικών συνταξιοδοτικών συστημάτων 
14. Η προσέγγιση των Ηνωμένων Εθνών για Υγιή Γήρανση
15. (φρ) Συγκριτική ανάλυση των προσεγγίσεων των διεθνών οργανισμών
16. Η πρόκληση της μακροχρόνιας φροντίδας στην Ευρώπη
17. Απασχόληση και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας
18. Φύλο και τρίτη ηλικία: μια διαθεματική προσέγγιση
19. Πόλεις και κοινότητες φιλικές στην τρίτη ηλικία
20. (φρ) Πόλεις και κοινότητες φιλικές στην τρίτη ηλικία
21. Πανδημία και τρίτη ηλικία
22. Ψηφιοποίηση και τρίτη ηλικία
23. Το παράδειγμα της Ελλάδας (1ο)
24. Το παράδειγμα της Ελλάδας (2ο)
25. (φρ) Σχεδιάζοντας κοινωνικές πολιτικές για γηράσκουσες κοινωνίες
26. Σύνοψη

1. Ενδιάμεση (γραπτή) Αξιολόγηση-Πρόοδος (20%)
2. Τελική Γραπτή Εξέταση (80%- 100% ανάλογα της συμμετοχής του/ης φοιτητή/τριας στο 1)

Αναλυτικές οδηγίες θα αναρτηθούν στο e-class.

Τα κριτήρια αξιολόγησης αφορούν την κατανόηση βασικών εννοιών, την ορθή χρήση ορολογίας και την επίδειξη ενός βασικού επιπέδου κριτικής ανάλυσης για την απάντηση σε συγκεκριμένα ερωτήματα

• Κοντιάδης, Ξ. (2023) Μαθήματα Κοινωνικής Διοίκησης και Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας, Αθήνα, Παπαζήσης. 
• Κουμαριανός, Β., Συμεωνίδης, Γ., Αγγελάκη, Μ. (2020) Κοινωνική Ασφάλιση. Μια Εισαγωγή στο Θεσμό. Αθήνα, Εκδόσεις Διόνικος.