Γνώσεις

• Την εξέλιξη του επιστημονικού κλάδου της παιδαγωγικής επιστήμης και την πορεία συγκρότησης των επιστημών της αγωγής 
• Τα επιστημολογικά παραδείγματα των επιστημών της αγωγής
• Τις έννοιες, τους όρους και τα μεθοδολογικά και ερευνητικά εργαλεία
• Τους λόγους συγκρότησης των εκπαιδευτικών συστημάτων 
• Tην ιστορική εξέλιξη των παιδαγωγικών θεωριών
• Τις σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες με έμφαση στην συνεργατική παιδαγωγική και τα εργαλεία της παιδαγωγικής Φρενέ (Freinet)

Δεξιότητες

• επικοινωνίας, συνεργασίας, ενεργητικής και δημοκρατικής συμμετοχής
• κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας
• Εντοπισμού υλικού, βιβλιογραφίας, πηγών
• Ιεράρχησης και αξιολόγησης κειμένων
• Επεξεργασία υλικού σε ομάδες και ατομικά

• Παραγωγικής και επαγωγικής σκέψης
• Ανάλυσης κειμένων-κριτική ανάλυση και σύγκριση πληροφοριών
• Μελέτης σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο

Σύντομη Περιγραφή Μαθήματος

Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στο πεδίο της παιδαγωγικής επιστήμης και των επιστημών της αγωγής και διεισδύει σε επιστημολογικά ζητήματα και σύγχρονα προβλήματα που εμφανίζονται στο πεδίο. Ειδική αναφορά γίνεται στο θέμα της παιδαγωγικής επάρκειας των εκπαιδευτικών και των κοινωνικοπολιτικών και εκπαιδευτικών προταγμάτων. 

Στο πρώτο μέρος αναλύεται η διαδικασία ανάδυσης και συγκρότησης της παιδαγωγικής επιστήμης και των επιστημών της αγωγής και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύχθηκαν και εξελίχθηκαν από τον 19ο ως τον 21ό αιώνα. Αναλύονται οι βασικοί οι όροι της παιδαγωγικής επιστήμης, τα παιδαγωγικά προβλήματα και τα κοινωνικοπολιτικά διακυβεύματα, η σύνδεση με την εκπαιδευτική πολιτική. Παρουσιάζονται παραδείγματα από την Ευρώπη και αναλύεται το ελληνικό παράδειγμα.

Στο δεύτερο μέρος αναλύονται οι βασικές παιδαγωγικές θεωρίες, τα κύρια παιδαγωγικά κινήματα από τον 18ο ως και τον 21ό αι., οι βασικοί εκπρόσωποι και τα κοινωνικοπολιτικά ζητούμενα. 

Το μάθημα αναπτύσσεται σε 26 μαθήματα.

Η αρίθμηση αναφέρεται στην αντίστοιχη εβδομάδα του μαθήματος.

• Eισαγωγή στο Μάθημα (άξονες μαθήματος-βιβλιογραφία-αξιολόγηση)
• Παιδαγωγική Μόρφωση-εκπαιδευτική επάρκεια: αναγκαιότητα ή μη. (1ο Φροντιστήριο)
• Γέννηση και εξέλιξη της παιδαγωγικής Επιστήμης
• Αντικείμενο-Πεδίο και Μέθοδος έρευνας  (2ο Φροντιστήριο)
• 5.Bασικές έννοιες της Παιδαγωγικής επιστήμης. Η Δύναμη και τα όρια της Αγωγής  
• 6-7.Εξέλιξη παιδαγωγικής θεωρίας 18ος-19ος αι.  (3ο Φροντιστήριο)
• 8.Εξέλιξη της παιδαγωγικής θεωρίας (20ός αιώνας) 
• 9-10..Εξέλιξη παιδαγωγικής θεωρίας (20ός-21ός αι. ) (4ο Φροντιστήριο)
• 11.-12.Διαμόρφωση  των εκπαιδευτικών συστημάτων (5ο Φροντιστήριο)
• 12-13..Επιστημολογικά παραδείγματα της παιδαγωγικής (6o Φροντιστήριο)
• 14.ΠΡΌΟΔΟΣ
• 15-17. Επιστήμες της εκπαίδευσης (συγκρότηση-έννοιες-πεδίο-κλάδοι) (7ο Φροντιστήριο)
• 18.-19. Σχολική γνώση και αναλυτικά προγράμματα στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο (8o Φροντιστήριο)
• 20-21.Ιστορία της ελληνικής παιδαγωγικής
• 22.23. Σύγχρονα προβλήματα των επιστημών της εκπαίδευσης (9o Φροντιστήριο)
• 24-25. Εναλλακτικά εκπαιδευτικά εργαλεία. Παιδαγωγική Φρενέ (10o Φροντιστήριο)
• 26.ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

Συμπερασματική αξιολόγηση 

• Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει κριτική ανάπτυξη θεμάτων (50%)
• Eνδιάμεση εξέταση (πρόοδος) (βαρύτητα 20% στην τελική βαθμολογία). Η συμμετοχή στην πρόοδο είναι προαιρετική.
• Προετοιμασία και παρουσίαση μικρών εργασιών (βαρύτητα 30%)

• Ανδρούσου Α., Β. Τσάφος (επιμ.) (2020). Επιστήμες της Εκπαίδευσης. Ένα δυναμικό διεπιστημονικό πεδίο, εκδόσεις Gutenberg. 
• Green Andy, μτφ. Κιμουρτζής Παναγιώτης, Εκπαίδευση και συγκρότηση του κράτους, Αθήνα Gutenberg,  2010.         
• Hofstetter Rita, Schneuwly Bernard, Εισαγωγή στις επιστήμες της εκπαίδευσης, μτφ. Καρακατσάνη Δέσποινα, Αθήνα Μεταίχμιο, 2004. 
• Houssaye Jean, Δεκαπέντε παιδαγωγοί, μτφ. Δέσποινα Καρακατσάνη, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2000.
• Καρακατσάνη Δέσποινα, Εκπαίδευση και πολιτική διαπαιδαγώγηση: Γνώσεις, αξίες, πρακτικές, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2003. 
• Καρακατσάνη Δέσποινα και Παπαδιαμαντάκη Γ. (επιμ.), Εκπαιδευτική θεωρία και διδακτική πράξη στη μεταπολεμική Ελλάδα : Μια κοινωνική ιστορία της διδασκαλίας και του διδασκαλικού επαγγέλματος,  Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο 2012.
• Κοντομήτρος Γεώργιος, Η γερμανική Μεταρρυθμιστική Παιδαγωγική και οι επίδράσεις της στην ελληνική εκπαίδευση κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, Βόλος, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Θεσσαλίας, 2006.  
• Mialaret Gaston, Επιστήμες της εκπαίδευσης. Η διαμόρφωση και η εξέλιξη ενός επιστημονικού πεδίου, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2007.                                                                   
• Νούτσος Χαράλαμπος, «Το σχολείο της εθνικοφροσύνης» (1945-1952): Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα, τ.Δ΄, μέρος 2ο, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2009, σ. 109-131.
• Νούτσος Χαράλαμπος, Ιστορία της Εκπαίδευσης και Ιδεολογία. Όψεις του Μεσοπολέμου, Αθήνα, Ο Πολίτης, 1990.                     
• Reble Albert, Ιστορία της Παιδαγωγικής, μτφ. Χατζηστεφανίδης Θεοφάνης, Χατζηστεφανίδη- Πολυζώη Σοφία, εκδ. Παπαδήμα, 1996.
• Flitner Andreas, Αυταρχική ή Φιλελεύθερη Αγωγή;, μτφ. Ι. Χριστιάς, Αθήνα , Τυπωθήτω, 1998.
• Χριστιάς Ιωάννης, Εισαγωγή στην επιστήμης της αγωγής, Αθήνα, Γρηγόρης 2001.
• Χριστιάς Ιωάννης, Θεωρία και Μεθοδολογία της Διδασκαλίας, Αθήνα, Γρηγόρης , 2009.
• Χριστιάς Ιωάννης, Από την πατριδογνωσία στη μελέτη περιβάλλοντος, Αθήνα, Τυπωθήτω, 1998.

https://eclass.uop.gr/courses/SEP293/