Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία (Υ01)

Εισαγωγή στην Εκπαιδευτική Πολιτική (Y10)

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης (Υ12)

Το μάθημα αποσκοπεί στην κατανόηση του πώς η εκπαίδευση μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την κοινωνική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Εξετάζει πώς η εκπαίδευση επηρεάζει και επηρεάζεται από την κοινωνική εξέλιξη, με ιδιαίτερη έμφαση στις αρχές της βιωσιμότητας

Ολοκληρώνοντας επιτυχώς το μάθημα, ο φοιτητής/η φοιτήτρια είναι σε θέση:

Σε επίπεδο γνώσεων

• Να γνωρίζει βασικές θεωρίες και έννοιες σχετικές με την εκπαίδευση, την κοινωνική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
• Να εξηγεί τη σύνδεση μεταξύ εκπαίδευσης και κοινωνικής αλλαγής και την επίδρασή της στις κοινωνικές δομές.
• Να αναλύει στρατηγικές για την ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης στο εκπαιδευτικό σύστημα σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Σε επίπεδο δεξιοτήτων

• Να χρησιμοποιεί μεθόδους και μοντέλα για την ανάλυση και επίλυση κοινωνικών προβλημάτων μέσω εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων διαφόρων μορφών
• Να αναπτύσσει και να αξιολογεί παιδαγωγικά μοντέλα που προωθούν την κοινωνική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
• Να επικοινωνεί και να συμβάλλει με τις γνώσεις του για τον ρόλο της εκπαίδευσης στη βιώσιμη ανάπτυξη σε διάφορα κοινά/ομάδες πληθυσμού.

Σε επίπεδο ικανοτήτων

• Να αξιολογεί και να προτείνει δράσεις που υποστηρίζουν τους στόχους βιωσιμότητας σε διάφορα περιβάλλοντα μάθησης.
• Να συνεργάζεται αποτελεσματικά σε ομάδες για τη δημιουργία και εφαρμογή πρωτοβουλιών βιωσιμότητας στην εκπαίδευση.
• Να αναστοχάζεται κριτικά στις προσωπικές του αξίες σε σχέση με την εκπαίδευση, την κοινωνική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Η εκπαίδευση, η κοινωνική αλλαγή και η βιώσιμη ανάπτυξη είναι βασικοί παράγοντες που διαμορφώνουν και καθοδηγούν την κοινωνική εξέλιξη. Αλληλοσυνδέονται και επηρεάζουν το ένα το άλλο σε βάθος, δημιουργώντας έναν θετικό κύκλο προόδου και βιωσιμότητας.

Η εκπαίδευση διεθνώς προβάλλεται ως η πλέον ενδεδειγμένη λύση προετοιμασίας κάθε κοινωνίας να αντιμετωπίσει με βιώσιμο τρόπο τις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις. Μέσω της Εκπαίδευσης οι κοινωνίες αναπτύσσουν τις δεξιότητες των μελών τους, διασφαλίζοντας προϋποθέσεις βελτίωσης της ατομικής ευημερίας, της κοινωνικής συνοχής και της βιώσιμης ανάπτυξης. Μέσω της εκπαίδευσης, τα άτομα αποκτούν γνώσεις και δεξιότητες απαραίτητες για να κατανοήσουν και να διαχειριστούν περίπλοκα κοινωνικά ζητήματα, όπως η φτώχεια, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και οι ανισότητες. Μια «μορφωμένη» κοινωνία είναι συνήθως περισσότερο ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ισχυρότερη βούληση για αλλαγή. Όταν τα άτομα ενημερώνονται για περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα, είναι πιο πιθανό να εργαστούν για ένα βιώσιμο μέλλον, τόσο μέσω ατομικών επιλογών όσο και μέσω συμμετοχής σε συλλογικές δράσεις για να επηρεάσουν αποφάσεις σε κοινωνικό επίπεδο.

Ο αλληλεξάρτηση ανάμεσα στην εκπαίδευση και τις διαδικασίας κοινωνικής αλλαγής που στοχεύουν στη βιώσιμη ανάπτυξη είναι αδιαμφισβήτητη καθώς η κάθε μία επιδρά και ενισχύει την άλλη. Τοιουτοτρόπως, η οικονομική ανάπτυξη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η προστασία του περιβάλλοντος ισορροπούνται για να διασφαλιστεί η ευημερία των μελλοντικών γενεών. Όταν η κοινωνία υφίσταται αλλαγές – όπως η βελτίωση της ισότητας, η ενίσχυση της δημοκρατίας ή η αύξηση των πολιτικών δικαιωμάτων – δημιουργούνται νέες ευκαιρίες εκπαίδευσης για ομάδες που ήταν προηγουμένως αποκλεισμένες. Αυτό ενισχύει τόσο την ικανότητα του ατόμου όσο και της κοινωνίας να εργάζονται για τη βιωσιμότητα, καθώς περισσότερα άτομα αποκτούν πρόσβαση σε εργαλεία που τους επιτρέπουν να κατανοούν και να συμμετέχουν σε βιώσιμες πρωτοβουλίες.

Όμως, βιώσιμη ανάπτυξη δίχως εκπαιδευτικά συστήματα, που πέραν της μετάδοσης γνώσεων δεν ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα και την ανάληψη ευθύνης, είναι αδύνατον να διαμορφώσουν συνειδητοποιημένος και ενεργούς πολίτες με ικανότητα να συμβάλει σε ένα κοινωνικά δίκαιο και περιβαλλοντικά βιώσιμο μέλλον.

Οι θεματικές ενότητες του μαθήματος εισάγουν τους φοιτητές σε διάφορες γνωστικές περιοχές που σχετίζονται με το αλληλεξαρτώμενο τρίπτυχο εκπαίδευση, κοινωνική αλλαγή και βιωσιμότητα, με έμφαση στο ρόλο της Εκπαίδευσης για κοινωνική αλλαγή και βιώσιμη ανάπτυξη.

Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 μαθήματα.

1.  Εισαγωγή στην εκπαίδευση, την κοινωνική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη
   • Προγραμματισμός σεμιναρίων
2. Θεωρίες περί κοινωνικής αλλαγής
3. Η έννοια της βιωσιμότητας
4. Βιώσιμη ανάπτυξη:
   • Οι στόχοι των Ήνωμένων Εθνών
   • Ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική για περιβάλλον και βιώσιμη ανάπτυξη
5.  άμ' έπος άμ' έργον: πορεία υλοποίησης των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης
6. Εκπαίδευση και μάθηση για αλλαγή
7. Εκπαίδευση και Παιδεία για βιώσιμη ανάπτυξη
8. Κριτική παιδαγωγική, κριτική σκέψη, καινοτομία και επιχειρηματικότητα
9. Τεχνολογική εξέλιξη και βιώσιμη ανάπτυξη
10. «Ο κόσμος αλλάζει – εμείς όμως;»
11. Παρουσίαση εργασιών εμβάθυνσης σε θεματικές του μαθήματος και κριτική συζήτηση (Ι)
12. Παρουσίαση εργασιών εμβάθυνσης σε θεματικές του μαθήματος και κριτική συζήτηση (ΙΙ)
13. Ανακεφαλαίωση
    

1. Αποστολόπουλος, Νικόλαος (2024). Βιώσιμη Ανάπτυξη, Κοινωνία και Ομάδες Συμφερόντων. Συγκρούσεις – Συνθέσεις Συμβιβασμοί – Συγκλίσεις. Gutenberg- ΙΝΕ Γ.Σ.Ε.Ε [Κωδ. Ευδόξου: 133036101] (190 σελ.)
2. Giroux, Henry A. (2024). Για την Κριτική Παιδαγωγική. Gutenberg [Κωδ. Ευδόξου: 133025444] (330 σελ.)
3. Hernes, Gudmund & Land, Kenneth C (2015). Social Changes: Models. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2nd edition, Volume 22, pp. 192-198. Elsevier Ltd. http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-08- 097086-8.32013-X